مشکلات آموزش دستشویی رفتن به کودکان
به ندرت پیش می‌آید که آموزش دستشویی رفتن به کودکان، بدون دردسر و چالش باشد. اما تردید نداشته باشید که همچون هر مشکل دیگری، با راهنمایی‌های متخصصین می‌توانید مشکلات آموزش دستشویی رفتن کودک را نیز حل کنید.
انتقال از مرحله‌ی پوشک به توالت رفتن، اکثر اوقات راحت و ساده نیست. در واقع، بیش از ۸۰ درصد کودکان، در طول آموزش دستشویی رفتن با شکست مواجه می‌شوند. با این حال، این چالش بدون راه حل نیست.
رایج‌ترین مشکلات آموزش دستشویی رفتن به کودک
• ترس و اضطراب
• مقاومت در برابر نشستن در دستشویی یا بر روی لگن
• امتناع از رفتن به دستشویی و استفاده از آن
• عدم تمایل به استفاده از سرویس‌های بهداشتی خارج از خانه
• پیش‌آمدها و عدم موفقیت‌های تصادفی
ریشه‌ی اضطرابی مشکلات آموزش دستشویی رفتن
زمانی که بچه‌ها همکاری نمی‌کنند، ممکن است به نظر برسد که تنبل یا غیرمنطقی هستند، اما بسیاری از بچه‌ها از اضطراب‌های قابل درکی در مورد آموزش توالت رفتن رنج می‌برند.
گاهی اوقات ممکن است مسئله تنها ترس از یک چیز جدید باشد. لگن آموزشی برای بچه‌ها چیز جدیدی است.
گاهی اوقات هم بچه‌ها ترس‌های مشخصی نسبت به دستشویی دارند. مثلا ممکن است از صداهای ایجاد شده در توالت بترسند، یا از راه مرموز ناپدید شدن مواد دفعی بدنشان! ممکن است از اینکه درون توالت بیفتند ترس داشته باشند، یا نگران باشند که چیزی –مثلا یک موجود یا یک هیولا- جایی کمین کرده باشد.
بسیاری از کودکان هم ممکن است تجارب متفاوتی داشته باشند؛ مثلا یبوست، عفونت‌های ادراری یا سایر مشکلات پزشکی که باعث شوند دستشویی رفتن همراه با درد باشد.
نه به اجبار!
اما به یاد داشته باشید، دلیل ترس از دستشویی رفتن کودکان هرچه باشد، اجبار یا هُل دادنشان به سمت آموزش دستشویی، هیچ کمکی به آن‌ها نمی‌کند. هیچ کسی دوست ندارد با زور و اجبار در یک روند رازآلود قرار بگیرد.
لازم است بچه‌های کوچک بدانند که باید منتظر چه چیزی باشند. آن‌ها نیاز دارند که بدانند چیزی برای ترسیدن وجود ندارد.
- پس اگر در روند آموزش دستشویی به کودکان نشانه‌های اضطراب می‌بینید، اولین اقدام لازم این است که اضطراب را کاهش دهید.
- پیش از هر کار دیگری، اطمینان حاصل کنید که کودکتان از یبوست یا مشکل دیگری که دستشویی رفتن او را همراه با درد کند رنج نمی‌برد. حتی اگر نشانه‌ای از وجود مشکلات پزشکی نمی‌بینیند، بهتر است که رژیم غذایی و میزان مایعات مصرفی فرزندتان را بررسی کنید.
- اطمینان حاصل کنید که فرزندتان به میزان کافی آب می‌نوشد و از غذاهای حاوی فیبر مصرف می‌کند. سپس برای آموزش دادن به فرزندتان وقت بگذارید: همه چیز را به دقت برایش توضیح دهید و اجازه دهید که به بررسی بپردازد و هر سوالی که برایش ایجاد شده را از شما بپرسد.
بیشتر بخوانید: آموزش دستشویی رفتن به کودکان
در مقابل مشکلات آموزش دستشویی رفتن، چه کاری از دستمان برمی‌آید؟
اگر از قبل برنامه‌ریزی داشته باشیم، می‌توانیم از بروز بسیاری از این مشکلات جلوگیری کنیم. در ادامه‌ی این مطلب شما با رایج‌ترین مشکلات آموزش دستشویی رفتن و راه‌حل‌های آن‌ها آشنا می‌شوید.
۱- کودکتان برای رفتن به دستشویی مقاومت می‌کند
اگر کودک شما از نشستن بر روی لگن آموزشی یا توالت فرنگی امتناع می‌کند، ابتدا اطمینان حاصل کنید که کودکتان هنگام نشستن از ثبات برخوردار است. بچه‌ها هنگامی که در وضعیت نشستن پای‌شان آویزان است، کمتر احساس راحتی می‌کنند. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که آموزش توالت با یک لگن آموزشی با اندازه‌ی مناسب کودکان باشد.
همچنین لجبازی کودک برای دستشویی رفتن ممکن است به این معنا باشد که زمان مناسبی برای آموزش توالت رفتن انتخاب نکرده‌اید. اگر کودک شما تمایلی به استفاده از دستشویی ندارد، به احتمال زیاد هنوز آماده آموزش دستشویی رفتن نیست.
نشانه‌های رایج رسیدن به سن دستشویی رفتن کودک عبارتند از:
- علاقه نشان دادن به آموزش دستشویی
- پنهان شدن هنگام اجابت مزاج و دستشویی کردن
- اطلاع رسانی به شما در مورد کثیف شدن پوشکش
- خشک ماندن پوشکش برای حداقل دو ساعت در طول روز.
در چنین وضعیتی می‌توانید آموزش دستشویی رفتن را یک یا دو ماه به تعویق بیندازید. این تعویق به معنای صرفا منتظر ماندن نیست، بلکه در این مدت می‌توانید کودکتان را با مراحلی که افراد برای دستشویی رفتن طی می‌کنند، آشناتر کنید.
２- در طول آموزش توالت رفتن، کودکتان نمی‌تواند خودش را کنترل کند
این دست حوادث، از دوره‌ی آموزش دستشویی رفتن جدایی ناپذیرند. در صورت بروز این پیش‌آمدها، با ملایمت با کودکتان رفتار کنید و سعی کنید که ناراحت نشوید. تنبیه و سرزنش اغلب باعث می‌شوند کودکان احساس بدی پیدا کنند و همین امر می‌تواند روند آموزش را طولانی‌تر کند. اگر چند هفته‌ی دیگر گذشت و کودک شما همچنان نتوانست به دستشویی برسد –یا علاقه‌ای برای تلاش در این راستا نداشت- احتمالا برای آموزش دستشویی رفتن آماده نیست.
３- کودکتان نمی‌تواند احساس نیاز به دفع ادرار را درک کند
آیا کودک شما می‌داند که چه زمانی نیاز به توالت رفتن یا اجابت مزاج دارد؛ اما قادر نیست که همیشه احساس نیاز به دفع ادرارش را تشخیص دهد؟
بی‌اختیاری ادرار در کودکان در دوره‌ی آموزش دستشویی رفتن به کودکان امری طبیعی است. از مشکلات آموزش توالت رفتن کودکان این است که برخی از کودکان تا ماه‌ها بعد از آنکه توانایی مدیریت اجابت مزاج خود را به دست می‌آورند، به کنترل کامل مثانه نمی‌رسند. سعی کنید با در نظر داشتن این موضوع، آموزش دستشویی رفتن به کودکتان را ادامه دهید.
４- کودکتان سعی می‌کند با مدفوعش بازی کند
تمایل به بازی کردن با مدفوع خیلی ساده و از کنجکاوی طبیعی کودک سرچشمه می‌گیرد. شما می‌توانید بدون اینکه آن‌ها را ناراحت کنید، خیلی ساده با گفتن جملاتی مثل: «این چیزی نیست که بخواهی با آن بازی کنی» از این کار جلوگیری کنید.
５- کودکتان از دیدن اینکه مدفوعش با سیفون پایین می‌رود ناراحت می‌شود
بعضی از بچه‌ها فکر می‌کنند که مواد دفعی بدنشان هم جزئی از بدن آ‌ن‌هاست، و این باور می‌تواند درک این موضوع را برایشان سخت و ترسناک کند. سعی کنید هدف از مواد دفعی بدن و نیاز به دفع آن‌ها را برای کودکتان توضی دهید. به خاطر داشته باشید که ترس کودکتان را هرچقدر هم شدید و غیرمنطقی بپذیرید.
６- کودکتان از اینکه به درون توالت بلعیده شود، می‌ترسد
بسیاری از بچه‌ها از این موضوع می‌ترسند که اگر زمانی که روی توالت نشسته‌اند، سیفون را بزنند، درون توالت بلعیده شوند. برای اینکه به کودکتان احساس کنترل دهید، به او اجازه دهید یک تکه دستمال کوچک درون توالت بیندازد و دکمه سیفون را بزند. این کار باعث کاهش ترس او از صدای آب و ناپدید شدن اشیاء می‌شود. همچنین می‌توانید از توالت فرنگی مخصوص کودکان یا یا تبدیل توالت مخصوص کودکان که روی توالت معمولی نصب می‌شود استفاده کنید.
７- کودکتان بلافاصله بعد از خروج از دستشویی، اجابت مزاج یا دفع ادرار دارد
با وجود ناامید کننده بودن این اتفاق، ولی ممکن است در اوایل دوران آموزش دستشویی رفتن به کودکان، دفعات زیادی شاهدش باشید. ممکن است زمان زیادی ببرد تا کودکتان یاد بگیرد چطور عضلاتی که دفع ادرار و مدفوعش را کنترل می‌کنند، آزاد کند. اگر این اتفاق دفعات زیادی رخ داد به این معناست که کودکتان آمادگی آموزش را ندارد.
８- کودکتان برای اجابت مزاج پوشک می‌خواهد و هنگام دفع مدفوع، پنهان می‌شود
این موضوع نشان می‌دهد که کودک شما به لحاظ جسمانی –هرچند نه به لحاظ هیجانی- آمادگی آموزش دستشویی رفتن را پیدا کرده است. به جای اینکه این اتفاق یک شکست تلقی کنید، فرزندتان را برای تشخیص نشانه‌های دفع روده، تحسین کنید. به او پیشنهاد دهید در حالی که پوشک به پا دارد، در سرویس بهداشتی اجابت مزاج کند.
９- کودکتان هنگامی که خواب است جای خود را خیس می‌کند
احتمالا کودک نوپای شما نیز همچون سایر کودکان، کمی زمان بیشتری نیاز دارد تا کنترل ادرارش در هنگام چرت زدن و در طول خواب شب، به دست آورد. او را تشویق کنید تا بلافاصله پیش از خوابیدن و به محض بیدار شدن، به دستشویی برود. همچنین به کودکتان بگویید که اگر نیمه شب از خواب بیدار شد و احساس کرد که به توالت احتیاج دارد، می‌تواند خودش به دستشویی برود یا شما را بیدار کند تا از شما کمک بگیرد.
１０- کودک شما تنها با یک فرد خاص به دستشویی می‌رود
اینکه کودک شما در مراحل ابتدایی آموزش تنها به یک نفر وابستگی پیدا کند، امری طبیعی است. اگر کودکتان تنها با شما به دستشویی می‌رود، به تدریج خودتان را از این روند کنار بکشید. برای مثال، به کودکتان پیشنهاد بدهید که در درآوردن لباس یا رفتن تا دستشویی به او کمک کنید، اما خارج از دستشویی منتظر بمانید. همچنین می‌توانید از سیستم جایزه و برچسب دادن نیز برای هرباری که به تنهایی و مستقلانه به دستشویی می‌رود، استفاده کنید.
１１- کودکتان از سرویس‌های بهداشتی خارج از خانه استفاده نمی‌کند
حتی بزرگسالان هم گاهی اوقات تمایلی به استفاده از سرویس‌های بهداشتی بیرون از خانه را ندارند! بنابراین همدلی کردن با این مورد از مشکلات آموزش دستشویی رفتن کودکان، کار دشواری نیست. ساده‌ترین راه‌حل، استفاده از یک صندلی توالت قابل حامل مخصوص کودک است، نوعی که می‌توان آن را روی یک توالت فرنگی استاندارد نصب کرد. با آن در خانه تمرین کنید و زمانی که به سفر می‌روید، آن را همراه با خود ببرید.
１２- کودک شما در حال بازگشت به روزهای استفاده از پوشک است
هرچیزی که برای کودکان استرس ایجاد کند می‌تواند باعث برگشت آن‌ها به مرحله‌ی تحولی قبلی شود، خصوصا اگر اخیرا تغییری رخ داده باشد. عوامل استرس‌زا شامل بیماری کودک یا یکی از اعضای خانواده، به دنیا آمدن کودک جدید، تغییر محل خواب از گهواره به تخت و یا نقل مکان به خانه‌ای جدید هستند.
پسرفت در روند آموزش دستشویی رفتن نیز می‌تواند ناشی از مسائل مربوط به سلامت (نظیر یبوست) و یا ترس از توالت و لگن آموزشی باشد. همچنین این امکان وجود دارد که کودک شما، در وهله‌ی اول واقعا آموزش ندیده باشد.
این بازگشت به عقب باید به مرور زمان برطرف شود، اما اگر نگران هستید با پزشک کودک خود مشورت کنید.
سخن پایانی:
رسیدن به سن آموزش توالت رفتن کودکان اغلب تبدیل به موضوعی پرچالش برای والدین می‌شود. نباید فراموش کنیم که این مرحله برای کودکان، انتقال بزرگی محسوب می‌شود که بسیاری از اوقات نیز با شکست همراه است.
اما مسائلی که در این میان وجود دارند، موضوعاتی نیستند که نتوان به کمک متخصصان آن‌ها را برطرف کرد؛ مضاف بر اینکه امروز کتاب‌های آموزشی بسیاری نیز در این حوزه وجود دارند که شما می‌توانید با سفارش آنلاین کتاب یا خرید تلفنی کتاب، آن‌ها را تهیه کنید.
به یاد داشته باشید که ممکن است در این مسیر، کودکان ترس‌ها و اضطراب‌های زیادی را تجربه کنند. ضمن اینکه مسائل جانبی بسیاری نیز وجود دارند که می‌توانند باعث بروز مشکلات آموزش دستشویی رفتن شوند. اما با آگاهی نسبت به آن‌ها، می‌توان بسیاری از این موانع را برطرف ساخت.
ترجمه و گردآوری: ثریا جواهری
منابع:
https://www.parents.com/toddlers-preschoolers/potty-training/problems/12-common-potty-training-problems/
https://parentingscience.com/potty-training-problems-prevention/?__cf_chl_jschl_tk__=6tjtvzmuAMUHR4xS_7usFVrF.VOg3d03U5eoSQ0bv30-1638170929-0-gaNycGzNCuU