کافکا و عروسک مسافر

جوردی سیئررا ای فابرا ( بارسلونا، ۱۹۴۷) در اثر به یاد ماندنی خود « کافکا و عروسک مسافر » با چیره دستی تمام به شرح این ماجرا و بازنویسی خیالی نامه‌های فرانتس کافکا به دخترک می‌پردازد. این نویسنده شهیر اسپانیایی بیش از ۳۰۰ کتاب در زمینه‌های گوناگون رمان بزرگسال و نوجوان، داستان کودک، نقد ادبی، تحلیل و نقد موسیقی معاصر، نمایشنامه، زندگینامه و… نوشته است.

نام دخترکی که عروسکش را گم کرده بود، هرگز معلوم نشد و نامه‌هایی را هم که نویسنده در آن سه هفته نوشت، هرگز نه کسی خواند و نه پیدا شد. دورا دیمانت، که در آن دوران با نویسنده زندگی می‌کرد، تنها کسی است که آن ماجرا را به زبان آورده است.

جادوی کلمات فرانتس کافکا، روح آزرده و پریشان دخترکی ناشناخته تا امروز را در نامه‌هایی که هرگز یافت نشدند و یکی از زیباترین و رازآمیزترین داستان‌های قرن بیستم را رقم زدند، به آرامش رساند.

طی سال‌ها، کلاوس واگنباخ، به عنوان یک کافکاشناس، محله‌های اطراف پارک اشتگلیتس برلین را خانه به خانه برای یافتن نشانی از دخترک جست‌و‌جو کرد، از همسایه‌ها سراغ گرفت، در روزنامه‌ها آگهی داد،… بی هیچ توفیقی. اما هرگز امیدش را از دست نداد و باز سال‌های بیشتری ادامه داد مگر آن نامه‌ها را که یکی از مهمترین اسناد برای شناخت بهتر یکی از برترین آفریننده‌های ادبیات قرن بیستم هستند، بیابد و از محتوی آنها آگاه شود. اثری از فرانتس کافکا که تنها به یک فرد آن هم دختربچه‌ای اختصاص دارد و ای‌بسا یکی از زیباترین و درخشان‌ترین آثار ادبی وی نیز باشد.

در آن سه هفته نامه‌نگاری، عروسک هر روز پیام عشق خود را به دخترک ارسال می‌کرد و از سفرها و ماجراهایش در کشورهای دور برایش می‌گفت. نامزدی، ازدواج و خداحافظی‌اش از دخترک نقطه پایان طلایی آن همه بود. به واسطه همین نامه‌هاست که دخترک با واقعیت گم شدن عروسکش کنار می‌آید. همچنین نمی‌دانیم که آیا کافکا و دخترک تا پایان اسفبار زندگی نویسنده در چند ماه بعد باز یکدیگر را ملاقات کردند یا نه.

پس از مرگ زودرس نویسنده، دوست او ماکس برود به آخرین خواسته او یعنی نابود کردن متن آثار منتشر نشده‌اش، عمل نکرد. هم به لطف او، در سال‌های بعد محاکمه – ۱۹۲۵، قصر – ۱۹۲۶ و آمریکا – ۱۹۳۱ منتشر شدند و نویسنده را به یکی از بزرگترین مؤلفان قرن بیستم بدل کردند.

جوردی سیئررا ای فابرا، نویسنده « کافکا و عروسک مسافر » درباره کتابش می‌گوید،«من به خود اجازه دادم تا به این حیطه وارد شوم: بازآفرینی نامه‌ها و نوشتن پایانی خیالی برای آن ماجرا. ماجرایی که می‌توانسته به این شکل یا هر شکل دیگری بوده باشد و من گمان نمی‌کنم که این زیاد مهم باشد. این اتفاق چنان در ذات خود زیباست که صورت بیرونی آن چنان اهمیتی ندارد. تنها حسرتم این است که آن نامه‌ها می‌باید که بسیار زیباتر و درخشان‌تر از این‌هایی باشند که من بازآفرینی‌شان کرده‌ام».