ولیعهد شام

کتاب «ولیعهد شام»، نمایشنامه‌ی ویژه‌ی نوجوانان است. نمایشنامه به متن قابل نمایش در تئاتر گفته می‌شود که در قالب گفت‌و‌گو میان شخصیت‌ها نوشته و اجرا می‌شود.

نمایشنامه‌ی «ولیعد شام» نگاهی کوتاه، تامل برانگیز و واقعی به تلاش معاویه در روزهای پایانی عمرش در بیعت‌گیری از اُمرا برای فرزندش یزید دارد. یزید که دوران کودکی‌اش را دور از پدر و به دستور او در تبعید گذرانده است، مدام معاویه را سرزنش می‌کند. چرا که دیگران او را فرد مناسبی برای ولیعهدی و خلافت نمی‌دانند. او از مادر خود بیزار است و کارهایی می‌کند که با اسلام و مسلمانی تناقض دارد.

«ولیعهد شام» دارای هشت صحنه، پنج شخصیت اصلی (معاویه، طبیب، یزید، مامور، عبدالله‌بن سلام والی عراق) و سه شخصیت فرعی (بدون نام) است. در هر صحنه، گفت‌و‌گوهایی میان معاویه و دیگران می‌شود که این گفت‌و‌گو‌ها درباره‌ی مکرهای او برای از میان برداشتن رقبای پسرش برسر خلافت و هموار کردن راه او است. هر صحنه شخصیت یزید، علاقه‌ی او به «ارینب» همسر زیباروی «عبدالله بن سلام»، بیماری معاویه، اجبار یزید برای گرفتن بیعت از حسین‌بن‌علی(ع)، کینه توزی‌های یزید با ایشان، عهدشکنی‌ مردم کوفه، بیعت نکردن ایشان با یزید و در نهایت واقعه‌ی عاشورا را به‌صورت جداگانه اما در تداومی پیوسته نشان می‌دهد. همچنین، سخنان امام حسین(ع) به‌دلیل جایز نبودن نشان دادن چهره‌ی ائمه، از زبان شخصیت‌ها بیان می‌شود.

از آن‌جایی که نمایشنامه‌های کمی برای گروه سنی نوجوان وجود دارد. و بیشتر نمایشنامه‌ها هزینه‌بر هستند. نمایشنامه‌ی «ولیعهد شام» با در نظر گرفتن شرایط و محور قرار دادن نوجوانان به آن‌ها آگاهی خوبی درباره‌ی واقعه‌ی عاشورا می‌دهد. و نوجوانان با خواندن و مشارکت در آن، نگاه بازی از واقعه‌ی تاریخی کربلا و رفتار حسین‌بن‌علی(ع) در مواجهه با یزید بدست می‌آورند.

از ویژگی‌های مهم نمایشنامه‌خوانی و مشارکت در آن، این است که نمایشنامه‌ها به‌صورت غیر مستقیم، به کودکان و نوجوانان اجازه می‌دهند تا در نقش‌های متفاوتی بازی و با آن هم‌ذات پنداری کنند. به آن‌ها اعتماد به‌نفس می‌دهد و مشارکت در کارهای گروهی را برایشان آسان می‌کند. همچنین، منجر به ایجاد گفت‌و‌گو و تعامل میان نوجوان و هم‌سالانش می‌شود.

آتوسا شاملو نویسنده‌‌ی نمایشنامه‌ی «ولیعهد شام» در سال ۱۳۴۵ به دنیا آمده است. او که فارغ‌التحصیل رشته ادبیات نمایشی است از سال ۱۳۸۰، فعالیت خود را در حوزه‌ی نویسندگی برای کودکان شروع کرده است. از دیگر آثار او می‌توان به:

• جور و ناجور
• شاه شاخدار
• ننه سرما
• شهر خواب زده
• عمو نوروز داماد می‌شود
• پادشاه قله‌‌ قاف
• دختر آسمانی
• آدم برفی و پرنده
• یلدا کجاست؟
• و …

اشاره کرد.