من و خارپشت و عروسکم

داستان کتاب «من و خارپشت و عروسکم» داستان دخترکی است که نگاهی متفاوت به همه چیز دارد. او که از طبقه‌ی فرودست جامعه است و به همراه مادرش زندگی می‌کند. در ظاهر دخترک مدام اسباب‌بازی‌هایش را خراب می‌کند، اما واقعیت چیز دیگری است. در حقیقت، رفتارهای او از سر ناسازگاری نیست، فقط او جهان را به گونه‌ای دیگر می‌بیند. دوستان صمیمی او یک خارپشت و عروسک هستند که آن‌ها را همه جا با خود به همراه می‌برد، حتی آن‌ها را لای کتاب‌هایش می‌گذارد و به مدرسه می‌برد. از نگاه او اشیا جان دارند. او گمان می‌کند که عروسکش گشته می‌شود و باید به او غذا بدهد. برای همین دهان عروسک را سوراخ کرده است و به او غذا می‌دهد. بعد یکی از پاهایش را از جا درمی‌آورد تا غذاها بیرون بریزند. حتی نگران خارپشتی است که همیشه با حسرت به غذا خوردن عروسک نگاه می‌کند؛ چون شکمش خالی نیست و حتی بعد از کندن گودالی زیر دماغ خارپشت، باز هم نمی‌‌شود چیزی توی دهانش ریخت. رفتارهای او از سر عناد و ستیز نیست، بلکه از روی دوست داشتن است، اما به زبانی که دیگران متوجه آن نمی‌شوند.

این داستان روزنه‌ای است برای افزایش شناخت اولیا، آموزگاران و مربیان از رفتارهای نابهنجار کودکان. شاید این نگاه تازه کمک کند تا از قضاوت کردن رفتارهای غیرمعقول و به بیانی زننده‌ی کودکان دست برداریم و دنیا را از دریچه‌ی چشمان کودکی ببینیم که خود در زندگی صدمه دیده است.

داستان «من و خارپشت و عروسکم» را راضیه دهقان سلماسی نوشته و فرشید مثقالی با شیوه‌‌ای خلاقانه تصویرگری کرده است. این کتاب جوایز زیر را به خود اختصاص داده است:

• کسب Ranner-up، نمایشگاه (Noma)، سال ۱۹۸۴
• دریافت لوح تقدیر از نخستین جشنواره‌ی کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سال ۱۳۶۸

فرشید مثقالی، تصویرگر کتاب‌های کودکان، سال ۱۳۲۲ در اصفهان به دنیا آمد و در رشته‌ی نقاشی دانشکده‌ی هنرهای زیبا به تحصیل پرداخت. او برای نخستین‌بار کتاب «کره اسب سیاه» از سری کتا‌ب‌های «پیک» را به شکل سیاه و سفید تصویرگری کرد. نخستین کتاب رنگی که تصویرگری کرد، «خروس زری، پیرهن پری» احمد شاملو بود. چند سال بعد «ماهی سیاه کوچولو» را به تصویر کشید. در همان سال (۱۹۶۹) کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای اولین‌بار در نمایشگاه بین‌المللی کتاب کودک بولونیا در ایتالیا شرکت کرد و تصویرگری «ماهی سیاه کوچولو» برنده‌ی جایزه‌ی اول نمایشگاه شد. این کتاب، آن سال در دوسالانه‌ی تصویرگری براتیسلاوا نیز دیپلم افتخار گرفت. در سال ۱۹۷۴، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فرشید مثقالی را نامزد دریافت جایزه‌ی اندرسن کرد و او نیز این جایزه را از آنِ خود نمود.