فنقلی و آنتون

چه قدیم‌ترها و چه حالا، معمولا خانواده‌هایی که وضع مالی خوبی دارند برای بچه‌هایشان معلم سرخانه می‌گیرند. منتهی در قدیم، معلم سرخانه علاوه بر وظیفه‌ی تعلیم کودک، وظیفه‌ی تربیت او را هم داشت.

کتاب «فنقلی و آنتون»، داستانی با محوریت زندگی خانوادگی فنقلی و آنتون است (دو دوست از دو طبقه‌ی اجتماعی و اقتصادی متفاوت). فنقلی در یک خانه‌ی ده اتاق خوابه زندگی می‌کند، تابه‌حال گرسنگی نکشیده، معلم سرخانه دارد، آشپز دارد، راننده دارد، و مادر و پدرش هرشب یا به میهمانی‌های پر زرق و برق می‌روند یا میهمان دارند. ولی آنتون با مادرش در طبقه‌ی آخر یک خانه‌ی کهنه و قدیمی زندگی می‌کند. مادرش به تازگی بخاطر توموری که در شکمش بوده عمل کرده و از بیمارستان مرخص شده است. آنتون مجبور است هر روز درس بخواند، از مادرش مراقبت کند، غذا درست کند، خرید کند، و از همه مهم‌تر کار کند. کار کند تا بتواند کرایه خانه را بدهد. کار کند تا بتواند از مادرش مواقبت کند و وسایل پخت غذا تهیه کند! حالا اینکه فنقلی و آنتون چگونه با هم دوست شدند، بماند برای وقتی که خودتان کتاب را خواندید.

داستان کتاب «فنقلی و آنتون» در شانزده فصل اتفاق می‌افتد، شانزده فصل پیوسته و خواندنی! نویسنده‌ی کتاب آقای اریش کستنر، در انتهای هر فصل نکاتی در مورد وظیفه، غرور و افتخار، خیال‌پردازی، شجاعت، حس کنجکاوی، فقر، سختی‌های زندگی، دوستی، خویشتن‌داری، خوشبختی خانواده، دروغ، آدم‌های بد و پست فطرت، اتفاق‌های تصادفی، احترام، قدرشناسی که مربوط به همان فصل است برای کودکان نوشته است. مثلا درباره‌ی سختی‌های زندگی، پس از شرحی کوتاه، خواندنی و داستان‌گونه، نوشته است: زندگی سخت است و جدی. و اگر آدم‌هایی که وضعشان خوب است، داوطلبانه به بقیع که وضع مالی خوبی ندارند کمک نکنن، عاقبت خوبی نخواهند داشت.

خواندن کتاب «فنقلی و آنتون»، هم به والدین و مربیان و  هم به کودکان توصیه می‌شود. کتاب سعی کرده است در فصل‌های داستانی به‌صورت غیرمستقیم و در قسمت نکات به‌صورت مستقیم، تاثیر رفتار مناسب و انتخاب درست را به کودکان نشان دهد. این نکات می‌توانند به موضوعی برای گفت‌و‌گو‌ی بیشتر با کودکان و ارتباط با آن‌ها بدل شوند.

اریش کستنر (۱۸۹۹-۱۹۷۴) نویسنده، شاعر و نمایش‌نامه نویس آلمانی، شهرتش را بیشتر مدیون اشعار طنزآمیز اجتماعی و آثاری است که برای کودکان و نوجوانان خلق کرده است. بسیاری از آثار این نویسنده به چندین زبان ترجمه شده است. مانند رمان مشهور «خواهران غریب» و «امیل و کارآگاهان» که از نخستین رمان‌های ژانر کارآگاهی در حوزه‌ی کودک و نوجوان است.