شوخی‌ها و مهربانی‌ها – قصه‌های من و بابام

در کتاب «شوخی ها و مهربانی ها» من و بابام رفته بودیم کنار رود بزرگی که از نزدیکی شهر ما می‌گذشت. داشتیم گردش می‌کردیم که ناگهان دیدیم مردی دارد توی آب دست‌وپا می‌زند. بابام با لباس پرید توی آب و به هر زحمتی که بود آن مرد را نجات داد. اما مرد ناسپاس به‌محض اینکه پایش به زمین رسید شروع کرد به کتک زدن بابام. خوب که بابام را زد، تازه گفت که داشته شنا می‌کرده. آنجا بود که من و بابام فهمیدیم چند شناگر در آن قسمت رودخانه داشتند با یکدیگر مسابقه می‌دادند!

این داستان تنها یکی از داستان‌های بامزه‌‌ای است که در کتاب «شوخی ها و مهربانی ها» دومین جلد از مجموعه‌ی «قصه‌های من و بابام» آمده است؛ اما جالب اینجاست که صاحب اثر این متن را ننوشته است. گیج شده‌اید و می‌پرسید یعنی چی؟ صبر کنید، صبر کنید. اجازه دهید از اول اول برای‌تان تعریف کنیم:

یکی بود، یکی نبود. یک پدر بود و یک پسر. پدر نامش اریش اُزِر بود و در سال ۱۹۰۳ در شهر پلاوئن در آلمان به دنیا آمد. در دانشکده‌ی هنر شهر لایپزیگ، هنر نقاشی را آموخت. بیست‌وهشت‌ساله بود که پسرش کریستیان به دنیا آمد. وقتی‌که همسر اریش اُزِر فوت کرد، او به فکر افتاد که برای پسرش قصه‌های دلنشین شفاهی بگوید و آن‌ها را نقاشی کند. برای همین هم این قصه‌ها فقط نقاشی‌اند و نوشته‌ای به همراه ندارند. با این حال‏ آن‌قدر جذاب و زیبا هستند که یکی از برجسته‌ترین کتاب‌های کودکان جهان به شمار می‌آیند.

سه کتاب مجموعه‌ی «قصه‌های من و بابام» برداشتی است از این قصه‌های تصویری که ایرج جهانشاهی برای کودکان ایرانی بازپرداخت و نوشته است. این مجموعه برای رده‌های سنی گوناگون مناسب است. والدین و مربیان می‌توانند این داستان‌ها را برای بچه‌های کوچک‌تر تصویرخوانی کنند. اما بچه‌های بزرگ‌تر، ضمن دیدن تصاویر، به متن کامل داستان‌ها هم گوش خواهند داد یا می‌توان از خود بچه‌ها خواست که از روی داستان‌ها برای دیگران بخوانند؛ زیرا نویسنده از کلمات ساده‌ای برای شرح داستان‌ها استفاده کرده و برای کلمات مشکل نیز از اعراب‌گذاری بهره گرفته است که این امر به روان‌خوانی کودکان کمک زیادی خواهد کرد.مناسب‌ترین گروه سنی برای این مجموعه ۷ تا ۹ سال است ولی کودکان ۵ ساله هم می توانند تصویرخوانی کنند و کودکان تا ۱۲ سال هم می‌توانند از طنز کتاب که با داشتن روایت‌های کمیکی روایت می‌شود ولی در عین حال غمی هم در دل خودش دارد که آن نبود حضور مادر در خانه و محسوس بودن جای خالی‌اش در روابط پدر و فرزندی است، بهره ببرند.

ایرج جهانشاهی‏ نویسنده‏، مترجم،‏ ویراستار،‏ از پایه‌گذاران ساده‌نویسی برای کودکان و بنیان‌گذار و مدیرمسئول مجله‌های کمک‌آموزشی پیک بود که در سال ۱۳۵۳ جایزه‌ی جهانی گسترش فرهنگی را به دست آورد. ایرج جهانشاهی علاوه بر نوشتن داستان‌هایی ساده برای مجموعه‌ی «قصه‌های من و بابام»، در پایان کتاب نیز بخشی به آن افزوده و درباره‌ی اهمیت کتاب‌های تصویری و نقش آن‌ها در سوادآموزی کودکان خردسال و نوآموز نکات مهمی را ذکر کرده است؛ مطالعه‌ی این بخش برای پدر و مادرها بسیار روشنگر خواهد بود.

مجموعه‌ی تصویری «قصه‌های من و بابام» برنده‌ی جایزه‌ی شورای کتاب کودک است. انتشارات فاطمی این داستان‌ها را هم به‌صورت ۳ جلد در مجموعه‌ای قاب‌دار و هم به صورت جداگانه، با عناوین زیر، به بازار عرضه کرده است:

• بابای خوب من (جلد اول)
• شوخی ها و مهربانی ها (جلد دوم)
• لبخند ماه (جلد سوم)