روانشناسی خواندن و ترویج کتابخوانی – چگونه کودکان و نوجوانان را به خواندن علاقه مند کنیم؟

روانشناسی خواندن و ترویج کتابخوانی دربرگیرنده پیشگفتاری با عنوان «اشارتی و بشارتی» و دو بخش است. پیشگفتار با جمله‌ای از سقراط آغاز می‌شود: «جامعه وقتی فرزانگی و سعادت می‌یابد که خواندن کار روزانه‌اش باشد.» سپس، ویراستار و نویسنده پیشگفتار به تفصیل به ضرورت کتاب و کتابخوانی از دوران کودکی و اهمیت سواد در پیشرفت جامعه می‌پردازد و به بازدارنده‌های تأثیرگذار در گرایش کودکان و نوجوانان به مطالعه در جامعه ایران که به نظر او تاریخی، فرهنگی و سیاسی- ساختاری‌اند، اشاره می‌کند. آن‌گاه مفهوم کودکی و چگونگی شکل‌گیری ادبیات کودکان را توضیح می‌دهد.

به باور او کتابخوانی به نیازهای سه‌گانه: عاطفی، شناختی و شخصیتی کودک پاسخ می‌دهد و هنوز هم با وجود گسترش منابع جدید اطلاعاتی و پژوهشی در جهان، کتاب همچنان جایگاه مهم و شایسته خود را در دستیابی به استقلال و هویت و تفکر انتقادی در کودکان و نوجوانان حفظ کرده است.
نویسنده کتاب در بخش نخست، به ارائه راهکارهایی برای علاقه‌مند کردن کودکان از دوران نوزادی به خواندن و روان‌شناسی خواندن پرداخته و به پدران و مادران پیشنهاد کرده است برای شتاب بخشیدن به رشد زبانی کودک خود، برایش با صدای بلند کتاب بخوانند. آن‌گاه به توانایی کودکان سه‌ساله در ارتباط با کتاب اشاره کرده و روش‌های داستان‌خوانی برای این گروه سنی را توضیح داده است.

در بخش دوم، او به توصیف کودکان «بی‌علاقه به مطالعه» پرداخته و برای علاقه‌مند کردن این دسته از کودکان به مطالعه و تبدیل خواندن به کاری لذت‌بخش برای آن‌ها، به والدین و آموزشگران راه‌هایی پیشنهاد کرده است.

نویسنده همچنین به این افراد توجه داده است که سلیقه و پسند دختران و پسران در انتخاب کتاب و نیز شیوه‌های یادگیری آن‌ها متفاوت است و برای ایجاد میل و عادت به کتابخوانی در این دو گروه، توجه به این دو نکته و بهره‌گیری از شگردهای ویژه که به برخی از آن‌ها اشاره کرده است، ضرورت دارد.

در پایان مطالبی درباره یادگیری هم‌زمان دو زبان و نقش والدین در رشد زبانی کودکان آمده است.
اکرم پدرام نیا نویسنده و مترجم و پژوهشگر امور فرهنگی، ادبی، اجتماعی و سیاسی است و شهرام اقبال زاده پژوهشگر و کارشناس ادبیات کودک، مترجم، ویراستار، منتقد ادبی برگزیده چهارمین جشنواره نقد کتاب است.