کتاب برای نوجوانان دختر ۱۲ تا ۱۶ سال

امروزه با افزایش تنوع کتاب، انتخاب کتاب مناسب برای نوجوانان دختر کاری دشوار است. خواندن به عنوان فعالیتی فرهنگی و تفریحی، نقش بسزایی در توسعه ذهنی، هویت فردی و دیدگاه‌های زندگی نوجوانان دارد. اما مساله اصلی این است که چه کتاب‌هایی را انتخاب کنیم که با سلیقه و نیازهای نوجوانان دختر هماهنگ باشند و در عین حال، برای آن‌ها ارزش افزوده‌ای نیز  به همراه داشته باشد.

در این مقاله، به معرفی چند کتاب برگزیده برای نوجوانان دختر می‌پردازیم که علاوه بر سرگرمی، قصه‌ها و شخصیت‌هایشان به رشد روحی و فرهنگی دختران کمک می‌کنند. این کتاب‌ها در موضوعات مختلفی از اجتماعی تا فانتزی، از ماجراهای هیجان‌انگیز تا مطالب جامعه‌شناسی، به نوجوانان دختر فرصتی برای تفکر و آموختن ارائه می‌دهند.

۱٫ دختری که ماه را نوشید!

زانِ پیر، جادوگر دل‌رحمی است که به نوزادان رهاشده در جنگل کمک می‌کند و آن‌ها را در طرف دیگر جنگل به خانواده‌هایی می‌سپارد که توانایی نگه‌داری از آن‌ها را داشته باشند. ماجرا از روزی شروع می‌شود که زان به جای نور ستاره، نور ماه را به یکی از نوزادان می‌خوراند. زان به‌خوبی می‌داند که نباید قدرت جادویی ماه را دست‌کم بگیرد و نوزاد را به حال خود رها کند؛ پس چاره‌ای می‌اندیشد تا نوزاد با قدرتی که دارد، به خودش و دیگران آسیب نرساند.

۲٫ اپل و رین

این داستان درباره‌ی دختر نوجوانی به نام اپل است که با مادربزرگش زندگی می‌کند. مادرش وقتی اپل خیلی کوچک بود، او را تنها گذاشت و رفت. اکنون پس از مدت‌ها، مادر بازگشته است. اپل فکر می‌کند که مادرش او را بهتر درک می‌کند و او را آزادتر خواهد گذاشت. او نمی‌داند که آیا باید با مادرش زندگی کند یا با مادربزرگش. در این بین، او با رین آشنا می‌شود، کسی که از خودش هم تنهاتر به نظر می‌رسد. این آشنایی به اپل یاد می‌دهد که دنیا را با تمامی تلخی‌ها و شیرینی‌هایش به شکلی که است، بپذیرد. او یاد می‌گیرد که هنوز چیزهای زیادی برای کشف کردن وجود دارد، چیزهایی مانند خانواده، عشق و شعر…

۳٫ دختر انار

«دختر انار» داستان دانه‌ای است که به خاک برمی‌گردد اما از خود، هزار دانه بر درخت می‌گذارد. داستان مادربزرگانی که تکیه داده بر عصا در راهِ رفتن هستند و داستان آن کودکانی است که روییده از زمین در حال برآمدن هستند. در پاییز، مادربزرگ همسفر پرستوها می‌شود و دخترک، مادر و درخت اناری که در باغچه‌ی خانه کاشته بود را تنها می‌گذارد. دخترک می‌ماند و عصای مادربزرگ. او، بدون عصای‌اش کجا می‌تواند رفته باشد؟ دخترک همه‌جا را سرک می‌کشد، اما مادربزرگ هیچ‌جا نیست.

۴٫ آن شرلی

آنی شرلی دخترکی کک‌مکی است که موهای سرخی دارد و در یتیم‌خانه بزرگ شده است. او باهوش است، قوه‌ی تخیل بی‌حدومرزی دارد و با امید و پشتکار و مهربانی‌، سعی می‌کند زندگی جدیدی را آغاز کند. هرچند برای ورود به این دنیای تازه باید سختی‌های بسیاری را پشت سر بگذارد، ولی آینده در نظرش آن‌قدر زیبا و امیدبخش است که برای رسیدن به آن، با هر مشکلی کنار می‌آید و با هر شرایطی سازگار می‌شود.

۵٫ باغ مخفی

داستان کتاب باغ مخفی، زندگی دختری انگلیسی را به تصویر می‌کشد که از هند به وطن خود بازگشته است. پدر و مادرش به دلیل بیماری وبا جان خود را از دست داده‌اند. مری خاطرات خوشی از پدر و مادر خود ندارد، زیرا آن‌ها خودخواه و بی‌توجه به او بودند و به طور کلی زندگی خوبی نداشتند. بعد از مرگ آن‌ها دخترک پیش عمویش که تا به حال او را ملاقات نکرده بود، فرستاده می‌شود.

عموی دخترک در خانه‌ای بزرگ و بی‌روح زندگی می‌کند و به محض ورودش به خانه، دخترک به شدت بدخلق و بداخلاق می‌شود. اما کم‌کم هنگامی که از سرگذشت واقعی عمویش که مردی سخت‌گیر و مقرراتی است آگاه می‌شود، رفتارش را تغییر می‌دهد.

۶٫ دختر ستاره ای

دختری به نام استارگرل یا همان دختر ستاره‌ای، دبیرستان مایکا را به طور کامل دگرگون می‌کند. در این زمان، لئو که تاکنون همواره به قوانین جامعه و مدرسه پایبند بوده است، با برخورد با دختر ستاره‌ای، تا ابد گرفتار می‌شود.

دخترستاره‌ای با طرز تفکر، سبک لباس‌پوشیدن و دیگر ویژگی‌هایش، در ابتدا توجه همه را به خود جلب می‌کند. اما این ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد اوست که هیچ یک از دانش‌آموزان این مدرسه پیش از آن هرگز ندیده‌اند.

۷٫ غرور و تعصب

الیزابت، دختر دوم از پنج دختر خانواده‌ای متوسط است. او باهوش، خوش‌قلب و البته کمی مغرور و تندخو است. و درست به همین دلایل در طول داستان سوءتفاهم‌هایی بین او و آقای دارسی پیش می‌آید که باعث می‌شود به هم بدبین باشند. آقای دارسی نجیب‌زاده‌ا‌ی ثروتمند است که به‌تازگی همراه با دوستش در آن دهکده، خانه‌ه‎ایی اجاره کرده‌اند. اما در طول داستان، آقای دارسی تمام تلاشش را می‌کند تا حسن‌نیت خود را نشان دهد و عشقش را به الیزابت اثبات کند.

۸٫ لبخندی برای سوفیا

این داستان درباره‌ی وضعیت تبعیدی‌های لهستانی در جنگ جهانی اول و دوم است. این رمان تاریخی وقایع مهاجرت لهستانی‌ها به ایران را برای نوجوانان بازگو می‌کند.

۹٫ بابا لنگ‌دراز

جودی دختری باهوش و پرنشاط است که در پرورشگاه بزرگ شده است. او همیشه خیرخواه و مهربان و البته جسور بوده و می‌تواند از حق خود و حتی اطرافیانش دفاع کند. تا اینکه مردی خیّر و ناشناس سرپرستی او را به عهده می‌گیرد و او را به دبیرستانی شبانه‌روزی که متعلق به طبقه‌ی مرفه جامعه است، می‌فرستد. چالش‌های جودی در محیط جدید، گاه بامزه و گاه غم‌انگیز است، با وجود این، جودی دختری نیست که به این راحتی شکست بخورد. در نهایت، او راه خود را در میان طبقه‌ی جدیدی که به آن وارد شده است پیدا می‌کند.

۱۰٫ فروغ فرخزاد

فروغ در خانواده‌ای علاقه‌مند به ادبیات پرورش پیدا کرد. هرچند پدر او ارتشی بود و قوانینی سفت و سخت در خانه‌ی آن‌ها وجود داشت، ولی، هرشب، برای فروغ و خواهر و برادرهایش از شاهنامه یا کتاب‌های دیگر می‌خواند. بچه‌ها از گوش دادن به اشعار و داستان‌ها لذت می‌بردند. اما همیشه پرسشی ذهن فروغ را به خود مشغول می‌کرد: «چرا در اغلب این کتاب‌ها فقط صدای مردها به گوش می‌رسد؟» برای همین بود که وقتی در نوجوانی، شعر گفتن را شروع کرد، به دنبال زبان خاص خود می‌گشت؛ زبانی که صدای زنانه‌ی او را به گوش دیگران برساند. در همین دوران بود که با پرویز شاپور ازدواج کرد و صاحب پسری شدند.

۱۱٫ مجموعه چهار جلدی لنا لیستی

این مجموعه داستان زندگی دختری نوجوان است که والدینش از هم جدا شده‌اند. او عادت دارد تمام چیزها را لیست کند و این عادت، بدون آنکه خودش بداند، به حل مشکلات پیچیده زندگی او کمک می‌کند. چگونگی برخورد این نوجوان با مشکلات و زبان طنز، از ویژگی‌های جالب این مجموعه است. همچنین تصاویر جذاب در کتاب، خواندن آن را برای نوجوانان دلپذیرتر می‌سازد.

۱۲٫ تکه هایم را کنار هم بگذار

جید یک دختر باهوش است که با مادر خدمتکارش زندگی می‌کند. او توانسته است در دبیرستان خصوصی ممتازی که بیشتر شاگردانش از نژاد سفید و ثروتمند هستند، بورسیه بگیرد. با این حال، گاهی دلش می‌خواهد که در محله فقیر نورث‌ساید، جایی که دوستانی مشابه خودش زندگی می‌کنند، به مدرسه برود. او حس می‌کند که شاگردان و حتی مشاور سفیدپوستش در مدرسه جدید به او ترحم می‌کنند و با او مانند یک فرد نیازمند رفتار می‌کنند. جید احساس می‌کند که آن‌ها او را هم سطح خودشان نمی‌دانند!

۱۳٫ آملیا ارهارت دختری با بال های آهنین

این کتاب داستان زندگی آملیاست. داستان زنی که در تلاش برای پرواز به دور دنیا ناپدید شد. او اولین زنی بود که به تنهایی بر فراز اقیانوس اطلس پرواز کرد. آملیا در دوران زندگی‌اش از پیشگامان هوانوردی بود. او مددکار اجتماعی، طراح مد، شخصیت برجسته، معلم، سخنران، پرستار و مدافع صریح حقوق زنان بود.

سخن پایانی

کتاب‌هایی که در این مقاله معرفی شده‌اند‌ نقش بسیار مهمی در رشد شخصیتی دختران نوجوان دارند. این کتاب‌ها به دختران کمک می‌کنند تا با مسائل و چالش‌های مختلفی که در زندگی ممکن است با آن‌ها مواجه شوند، آشنا شوند و از تجربیات شخصیت‌های داستانی بیاموزند. همچنین، این کتاب‌ها می‌توانند به دختران کمک کنند تا با احساسات خود آشنا شوند، خود را بهتر بشناسند و با دنیای درون خود بهتر ارتباط برقرار کنند.