۶ کتابی که کودک شما را کتابخوان می کند
کتابخوان کردن کودکان یکی از اهداف مهم والدین و مربیان است. مطالعه از دوران کودکی می‌تواند تأثیرات عمیقی بر رشد ذهنی، زبانی و اجتماعی کودکان داشته باشد. انتخاب کتاب‌های مناسب برای هر مرحله از رشد کودکان از عوامل بااهمیتی است که می‌تواند علاقه آن‌ها به مطالعه را تقویت کند. در این مقاله به معرفی ۶ کتاب یا مجموعه کتاب می‌پردازیم که نه تنها برای کودکان جذاب هستند، بلکه می‌توانند آن‌ها را به کتابخوان‌های حرفه‌ای تبدیل کنند.
۱. یپه در راه
کتاب «یپه در راه»، داستان ماجراجویی موشی به نام یپه است که توسط پادشاه برای رساندن پیامی مهم به پادشاه همسایه فراخوانده می‌شود. این کتاب با تصاویر و متن‌هایی ساده اما عمیق، داستان سفر یپه و مشکلاتی که در طول راه با آن‌ها روبرو می‌شود را به تصویر می‌کشد. او در این مسیر با شخصیت‌های مختلفی همچون سنجاب، گوسفند و جانوران دیگر برخورد می‌کند و با مهربانی به همه‌ی آن‌ها کمک می‌کند. با این حال، این کارها باعث می‌شود تا سفر یپه طولانی‌تر از آنچه انتظار می‌رفت بشود.
از ویژگی‌های برجسته‌ی این کتاب می‌توان به نمایش گذر زمان در پایین صفحات از طریق تغییر شکل ماه و تجربه‌ی کم‌نظیر هماهنگی تصویر و متن اشاره کرد که برای کودکان جذاب و قابل تامل است.
۲. مجموعه قورباغه
مجموعه «قورباغه» یکی از محبوب‌ترین کتاب‌ها برای کودکان در سراسر جهان است. این مجموعه با داستان‌های ساده و آموزنده‌اش، مفاهیمی همچون دوستی، صداقت، همدلی و تلاش را به کودکان آموزش می‌دهد. شخصیت‌های دوست‌داشتنی مانند قورباغه و دوستانش، دنیایی را به تصویر می‌کشند که کودکان با آن‌ها به راحتی ارتباط برقرار می‌کنند.
هر داستان این مجموعه به گونه‌ای طراحی شده که بتواند کودکان را به مطالعه و پیگیری ماجراهای بعدی تشویق کند. با تصاویر رنگارنگ و جذاب، این کتاب‌ها به راحتی می‌توانند کودکان را به کتابخوانی علاقه‌مند کنند.
کتاب‌های این مجموعه شامل:
- با قورباغه بشمار
- قورباغه و شهاب
- قورباغه دوست پیدا می کند
- قورباغه و گنج
- قورباغه و غریبه
- قورباغه و آواز پرنده
- قورباغه می ترسد
- قورباغه بیمار است
۳. قصه‌های خرس کوچولو و خرس بزرگ
مجموعه «قصه‌های خرس کوچولو و خرس بزرگ»، شامل پنج جلد کتاب است. این مجموعه داستان‌هایی ساده و سرشار از محبت بین دو شخصیت اصلی، یعنی خرس کوچولو و خرس بزرگ، را روایت می‌کند. این داستان‌ها به موضوعاتی چون ترس از تاریکی، دوستی، مهربانی، و رابطه گرم بین فرزند و والدین می‌پردازند.
هر داستان در فضایی از عشق و همدلی رخ می‌دهد و تجربه‌های تازه‌ای را با بیانی غیرمستقیم به کودکان منتقل می‌کند. این مجموعه، که مورد استقبال گسترده قرار گرفته، به نوعی ارتباط عمیق بین دنیای کودکان و بزرگسالان می‌پردازد و از طریق این روابط، به کودکان مفاهیمی مانند اطمینان، اعتماد و حمایت را می‌آموزد.
جلدهای این مجموعه شامل:
- خوابت نمی برد، خرس کوچولو؟ (جلد ۱)
- من و تو، خرس کوچولو (جلد ۲)
- آفرین، خرس کوچولو (جلد ۳)
- بیا برویم خانه، خرس کوچولو (جلد ۴)
- خوش بخوابی، خرس کوچولو (جلد ۵)
این کتاب‌ها مناسب برای گروه سنی کودکان پیش‌دبستانی تا اوایل دبستان است.
۴. ماتیلدا
کتاب «ماتیلدا» نوشته‌ی رولد دال، یکی از برجسته‌ترین آثار این نویسنده در حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان است. داستان این کتاب درباره‌ی دختری به نام ماتیلدا است که با وجود هوش سرشارش، از سوی والدین خود مورد بی‌توجهی و بدرفتاری قرار می‌گیرد. ماتیلدا در سنین کم به خواندن کتاب‌های کلاسیک علاقه‌مند می‌شود و با ورود به مدرسه، استعدادهای بیشتری از خود نشان می‌دهد، از جمله توانایی‌های خارق‌العاده‌ای مانند حرکت دادن اشیاء از راه دور.
این کتاب که در سال ۱۹۸۸ منتشر شد، به سرعت محبوبیت زیادی کسب کرد و تاکنون به زبان‌های مختلفی ترجمه شده است. داستان ماتیلدا به عنوان یکی از رمان‌های برتر کودک و نوجوان شناخته می‌شود و در سال ۱۹۹۶ نیز اقتباسی سینمایی از آن ساخته شد.
این کتاب علاوه بر سرگرمی، به کودکان مفاهیمی همچون شجاعت، هوش و مقابله با بی‌عدالتی را آموزش می‌دهد و از خواندن آن لذت زیادی خواهند برد.
۵. رامونا
«رامونا»، مجموعه‌ای هشت جلدی از داستان‌های جذاب درباره‌ی دختری به نام رامونا است که در هر کتاب با چالش‌ها و ماجراجویی‌های جدیدی روبرو می‌شود. داستان‌ها از زاویه دید رامونا روایت می‌شوند که دختری پرانرژی، باهوش و کنجکاو است و زندگی او در کنار خانواده‌اش پر از لحظات خنده‌دار و آموزنده است.
هر جلد از این مجموعه به یکی از مراحل رشد و چالش‌های زندگی روزمره‌ی رامونا می‌پردازد؛ از رابطه با خواهر بزرگترش، بزوس، تا تعاملات او با والدین و دوستانش. این کتاب‌ها به دلیل طنز ظریف و نگاه روان‌شناسانه به مسائل کودکان، هم برای بچه‌ها و هم برای بزرگسالان جذاب است. داستان‌های رامونا، کودکان را به یادگیری مهارت‌های اجتماعی، همدلی و درک بهتر از خانواده و دوستان تشویق می‌کند.
مجموعه رامونا جوایز متعددی را کسب کرده و یکی از محبوب‌ترین آثار در ادبیات کودکان است.
جلدهای این مجموعه شامل:
- رامونا همیشه راموناست
- دنیای رامونا
- رامونا و خواهرش
- رامونای شجاع شجاع
- رامونای آتیش پاره
- رامونا و مادرش
- رامونا و پدرش
- رامونای هشت‌ساله
۶. قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب
مجموعه «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب»، اثر مهدی آذر یزدی، یکی از مهم‌ترین و ماندگارترین آثار ادبیات کودک و نوجوان در ایران است. این مجموعه شامل بازنویسی و ساده‌سازی داستان‌های کهن ایرانی از منابع مختلف مانند کلیله و دمنه، مرزبان‌نامه، سندبادنامه، مثنوی معنوی، و گلستان سعدی است. آذر یزدی با نثر روان و ساده خود، این داستان‌ها را به شکلی بیان کرده که برای کودکان جذاب و آموزنده باشند.
این مجموعه اولین بار در دهه ۱۳۴۰ منتشر شد و به سرعت محبوبیت زیادی کسب کرد. مهدی آذر یزدی با این کتاب‌ها توانست پل ارتباطی بین ادبیات کلاسیک فارسی و نسل جوان باشد. او با تلاش بسیار توانست داستان‌های کهن را به زبانی کودکانه و قابل‌فهم بازنویسی کند، بدون اینکه پیام‌ها و مفاهیم اصلی آن‌ها را تغییر دهد.
مجموعه «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» در هشت جلد منتشر شده است و هر جلد به یک مجموعه داستانی از ادبیات کهن ایران اختصاص دارد. این کتاب‌ها از آن زمان تاکنون بارها تجدید چاپ شده‌اند و همچنان از آثار محبوب میان کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان است.
جلدهای این مجموعه شامل:
- قصه‌های کلیله و دمنه (جلد ۱)
- قصه‌های مرزبان‌نامه (جلد ۲)
- قصه‌های سندبادنامه و قابوسنامه (جلد ۳)
- قصه‌های مثنوی مولوی (جلد ۴)
- قصه‌های قصه‌های قرآن (جلد ۵)
- قصه‌های قصه‌های شیخ عطار (جلد ۶)
- قصه‌های گلستان و ملستان (جلد ۷)
- قصه‌های چهارده معصوم (ع) (جلد ۸)
این اثر از جایگاه مهمی در ترویج ادبیات فارسی بین کودکان و نوجوانان برخوردار است و مهدی آذر یزدی به دلیل این تلاش‌ها جوایز و تقدیرهای متعددی از نهادهای فرهنگی و ادبی دریافت کرده است.
نکات پایانی برای تشویق کودک به کتابخوانی
برای اینکه کودکان به مطالعه علاقه‌مند شوند، انتخاب کتاب‌های مناسب، یکی از مراحل است. در ادامه چند نکته برای ایجاد عادت کتابخوانی در کودکان آورده شده است:
زمان‌های منظم برای کتابخوانی تعیین کنید: داشتن برنامه‌ریزی منظم برای خواندن کتاب به ایجاد عادت مطالعه در کودکان کمک می‌کند.
مکان مناسب برای کتابخوانی ایجاد کنید: یک فضای آرام و راحت برای کودک فراهم کنید که بتواند بدون حواس‌پرتی به مطالعه بپردازد.
کتاب‌های متنوع داشته باشید: ارائه کتاب‌های متنوع با موضوعات مختلف به کودک این امکان را می‌دهد که علاقه‌های مختلف خود را کشف کند.
کتابخوانی را سرگرم‌کننده کنید: خواندن کتاب را به یک تجربه‌ی سرگرم‌کننده تبدیل کنید؛ مثلاً با صدای بلند و همراه با ایفای نقش شخصیت‌ها داستان را بخوانید.