چرا خواندن داستان های ترسناک برای کودکان مفید است؟ | فواید داستان های ترسناک برای رشد کودک
داستان های ترسناک برای کودکان نه تنها سرگرم‌کننده‌اند، بلکه می‌توانند ابزاری ارزشمند برای رشد هیجانی و شناختی آن‌ها باشند. بسیاری از والدین با شنیدن واژه «ترسناک» نگران تأثیر منفی آن بر کودک می‌شوند، اما اگر این داستان‌ها به‌درستی انتخاب شوند، به کودکان کمک می‌کنند با احساساتشان روبه‌رو شوند، مهارت حل مسئله را بیاموزند و با اعتماد به نفس بیشتری به چالش‌های زندگی پاسخ دهند. در این مقاله به اهمیت خواندن داستان‌های ترسناک برای کودکان می‌پردازیم و نقش مثبت آن‌ها در تربیت و پرورش شخصیت کودک را بررسی می‌کنیم.
اهمیت خواندن داستان های ترسناک برای کودکان
برای بسیاری از والدین و حتی برخی از معلمان، این سؤال مطرح می‌شود که آیا خواندن داستان های ترسناک برای کودکان ضروری است؟ معمولاً این نگرانی وجود دارد که کودکان ممکن است با دیدن شخصیت‌های ترسناک یا موقعیت‌های وحشت‌آور دچار ترس شوند یا به قدرت‌های جادویی باور پیدا کنند. اما واقعیت این است که داستان‌های ترسناک می‌توانند نقش مهمی در رشد هیجانی، شناختی و اجتماعی کودک ایفا کنند.
البته این نگرانی‌ها منطقی است. قطعاً معرفی آثار سنگین مانند رمان‌های خون‌آشامی آن رایس[۲] یا داستان‌های وحشتناک استیون کینگ[۱] به کودکان خردسال مناسب نیست. اما نسخه‌های ساده و مناسب سن از داستان‌های ترسناک می‌توانند تاثیراتی مثبت داشته باشند. هنگام انتخاب چنین داستان‌هایی باید به میزان ترس، پیچیدگی شخصیت‌ها و محتوای داستان توجه کرد. در صورت تردید، کمک گرفتن از کتابدار برای انتخاب کتاب‌های تاییدشده و مناسب سن کودک، انتخابی هوشمندانه خواهد بود.
چرا داستان های ترسناک برای کودکان مفید هستند؟
۱. تجربه ایمن از احساس ترس
ترس یک احساس طبیعی و قدرتمند است که به انسان در طول تاریخ برای بقا کمک کرده. بسیاری از ما از موجوداتی مانند مار یا عنکبوت به طور غریزی می‌ترسیم. حتی در جشن‌هایی مثل هالووین، از کودکان تا بزرگسالان، همه مشتاقانه در فضاهای ترسناک شرکت می‌کنند. این میل ذاتی به ترس، اگر در محیطی ایمن تجربه شود، می‌تواند مفید باشد.
خواندن داستان‌های ترسناک مانند سوار شدن بر ترن هوایی است. کودک با این تجربه‌ها یاد می‌گیرد که ترسیدن اشکالی ندارد و حتی می‌تواند هیجان‌انگیز باشد.
۲. شبیه‌سازی چالش‌های واقعی
داستان‌های ترسناک شرایطی را فراهم می‌کنند تا کودک در محیطی کنترل‌شده با احساس ترس روبرو شود، واکنش نشان دهد و آن را مدیریت کند. این تجربه‌ها به کودک کمک می‌کند که در موقعیت‌های واقعی زندگی نیز تاب‌آوری بیشتری نشان دهد. در واقع، این داستان‌ها نسخه‌ای امن از موقعیت‌های چالش‌برانگیز واقعی هستند.
۳. تقویت تاب‌آوری و مقاومت
دوران کودکی پر از لحظات اضطراب‌آور است؛ از رفتن به مدرسه گرفته تا نقل مکان به خانه‌ای جدید. کودکان با شنیدن یا خواندن داستان های ترسناک، خود را در نقش قهرمانی می‌بینند که بر ترس غلبه می‌کند و مشکلات را حل می‌کند. همین تجربه، الگویی مثبت از مقابله با مشکلات و مدیریت استرس به آن‌ها ارائه می‌دهد.
۴. رشد هیجانی و تقویت اعتماد به نفس
وقتی کودکان می‌آموزند که ترس بخشی از زندگی است و می‌توانند آن را کنترل کنند، اعتماد به نفس آن‌ها افزایش می‌یابد. داستان‌هایی که آن‌ها را از «منطقه امن» بیرون می‌برند، به آن‌ها کمک می‌کنند قوی‌تر و مستقل‌تر شوند.
چگونه یک داستان ترسناک بسازیم؟
داستان های ترسناک کودکان حتماً نباید از کتابخانه تهیه شوند. شما هم می‌توانید با استفاده از عناصر ساده و آشنا یک داستان ترسناک خلق کنید:
• یک کودک چیزی پیدا می‌کند (مثلاً یک چتر جادویی) که او را به دنیایی پر از ارواح، هیولاها یا اشباح می‌برد.
• خانه‌ای عجیب بالای تپه است؛ چه موجوداتی در آن زندگی می‌کنند؟
• یک جادوگر می‌خواهد همه بچه‌های دنیا را به خواب ببرد و دنبال ترکیب جادویی‌اش می‌گردد.
در این داستان‌ها، از شخصیت‌هایی استفاده کنید که برای کودک آشنا باشند (مانند قهرمانی هم‌سن خودش) و در مقابل او شخصیت‌هایی ترسناک و فانتزی قرار دهید (هیولا، جادوگر، شبح و…).
همراهی کودک در ساخت این داستان، تجربه‌ای جذاب و تعاملی است. از او بخواهید صدای شخصیت‌ها را تقلید کند یا حدس بزند بعد چه می‌شود. برای جذاب‌تر شدن داستان از ریتم و قافیه استفاده کنید:
مثلاً: «روح رفت وووو، هیولا گفت: غذای من کووو؟»
سخن پایانی
داستان های ترسناک برای کودکان علاوه بر سرگرم‌کننده بودن، ابزاری قدرتمند برای رشد روانی و ذهنی آن‌ها به شمار می‌روند. این داستان‌ها با فراهم کردن فضایی ایمن برای تجربه‌ی ترس، به کودک می‌آموزند که می‌توان با احساسات منفی هم مواجه شد و بر آن‌ها غلبه کرد. از طرفی، این داستان‌ها جذاب‌اند و نسل‌هاست که کودکان از شنیدنشان لذت می‌برند.
اگر به دنبال راهی ساده، کم‌هزینه و موثر برای رشد هیجانی کودک‌تان هستید، خواندن داستان‌های ترسناک را از همین حالا شروع کنید.
[۱] Stephen King
[۲] Anne Rice
گردآوری و ترجمه: آذین بذرافشان
منابع
https://www.augusthouse.com/single-post/2019/09/18/why-are-scary-stories-so-important
https://www.teachearlyyears.com/learning-and-development/view/scary-stories
جالب بود