چرا خواندن کتاب خنده دار برای کودکان مفید است؟
کتابهای خنده دار یکی از بهترین راهها برای علاقهمند کردن کودکان به مطالعه هستند، بهویژه کودکانی که اعتمادبهنفس پایینی دارند یا از کتاب خواندن فراریاند. این کتابها با ایجاد حس خوب و خنده، خواندن را به تجربهای لذتبخش تبدیل میکنند.
خندیدن، یکی از زیباترین احساسات انسانی است. در لحظاتی که میخندیم، خبری از ترس، اضطراب، بیاعتمادی یا غم نیست. در این لحظهها، کودکان با دنیایی شادتر و سبکتر ارتباط میگیرند و این همان چیزی است که کتابهای طنز به آنها هدیه میدهند.
بر اساس تحقیقاتی در آمریکا، زمانی که کودکان فقط برای لذت بردن مطالعه میکنند، اغلب به سراغ کتابهایی میروند که آنها را میخنداند. این کاملاً طبیعی است؛ چون خنده، انگیزهای قوی برای تکرار تجربهی مطالعه و ایجاد علاقه به کتابخوانی در کودک است.
پس اگر میخواهید فرزندتان هم مطالعه را دوست داشته باشد و هم لحظههایی شاد را تجربه کند، کتابهای طنز را در برنامهی مطالعهاش قرار دهید.
خنده چه فوایدی برای بدن و ذهن دارد؟
خنده بهطور طبیعی نقش یک مُسکن قوی را ایفا میکند. با افزایش ترشح اندورفین در بدن، خنده به کاهش اضطراب، تسکین دردهای مزمن و کاهش سطح هورمونهای استرس کمک میکند.
هنگام خندیدن، ضربان قلب بالا میرود و عضلات ناحیه قلب تقویت میشوند. از سوی دیگر، با فعال شدن سلولهای T در بدن، سیستم ایمنی تقویت شده و مقاومت در برابر بیماریها افزایش مییابد. این روند بار دیگر به کاهش استرس کمک میکند.
جالب است بدانید که در هنگام خنده و لبخند، ۱۵ عضلهی صورت درگیر میشوند؛ این فعالیت عضلانی چهره را جوانتر و شادابتر نشان میدهد.
علاوه بر تأثیرات جسمی، خنده باعث تقویت روحیه، کاهش فشارهای روانی و ایجاد نگاهی مثبتتر به زندگی میشود. اما شاید مهمترین اثر آن، افزایش ارتباط اجتماعی و ایجاد حس پیوند بین افراد جامعه باشد.
خندیدن با کودکان؛ لذت خواندن کتابهای طنز کودکانه
هیچ صدایی دلنشینتر از خندهی کودکان نیست. حالا تصور کنید وقتی با آنها میخندید، این شادی دو برابر میشود! یکی از بهترین راهها برای تجربهی این لحظههای خوش، خواندن کتابهای طنز کودکانه در کنار فرزندان است.
سعی کنید هنگام خواندن، با صدایی خندهدار و کودکانه، شخصیتها را زنده کنید. صدای حیوانات، شخصیتهای بامزه یا حتی موقعیتهای خندهدار را با اغراق اجرا کنید. این کار نه تنها کودکان را به وجد میآورد، بلکه رابطهی عاطفیتان را نیز عمیقتر میکند.
توصیه میشود همهی اعضای خانواده، از پدر و مادر گرفته تا پدربزرگ، مادربزرگ، عمو، عمه، خواهر و برادرهای بزرگتر، زمانی را به این کار اختصاص دهند. مطمئن باشید که از این لحظهها پشیمان نخواهید شد.
در محافل ادبی، طنز گاهی نسبت به ژانرهای جدیتر کمارزشتر تلقی میشود؛ اما واقعیت این است که ادبیات طنز برای کودکان فواید بینظیری دارد. برخلاف بزرگسالان، کودکان این موضوع را بهخوبی درک کردهاند. مطالعات نشان میدهد که آنها بیشتر به سراغ کتابهایی میروند که بتوانند با آنها بخندند.
پس بیایید با انتخاب کتابهای طنز کودکانه، هم لبخند را مهمان چهرهی فرزندانمان کنیم و هم آنها را به مطالعه علاقهمند کنیم.
نقش شوخطبعی در کتابهای کودکانه؛ فراتر از ژانر کمدی
طنز و شوخی در ادبیات کودک تنها به ژانر کمدی محدود نمیشود. بسیاری از نویسندگان خلاق و شوخطبع، در آثارشان از طنز بهعنوان ابزاری مؤثر برای جذب کودکان استفاده میکنند؛ بدون توجه به اینکه در چه سبکی مینویسند.
«نیکولاس براش»[۱] ، نویسندهای که بیش از ۴۰۰ کتاب کودک نوشته است، معتقد است شوخطبعی در هر ژانری از ادبیات کودک اهمیت دارد. او میگوید حتی اگر در حوزهای جدی از او خواسته شود که بنویسد، باز هم طنز را در نوشتهاش میگنجاند.
از سوی دیگر، «هیت مکنزی»[۲] نویسنده و تصویرگر محبوب کودکان، طنز را ابزاری قدرتمند برای آموزش میداند. به گفتهی او: «کودکان زمانیکه میخندند، بهتر یاد میگیرند. گاهی حتی متوجه نمیشوند که در حال یادگیری هستند!»
این گفتهها نشان میدهد که طنز در کتابهای کودکانه فقط جنبهی سرگرمی ندارد، بلکه میتواند به تقویت مهارتهای شناختی، افزایش علاقه به مطالعه و آموزش مفاهیم مهم زندگی نیز کمک کند.
[۱]. Nicolas Brasch
[۲]. Heath McKenzie
آیا میتوان طنز را به کودکان آموزش داد؟
یکی از سؤالات رایج درباره طنز این است: آیا طنازی ذاتی است یا میتوان آن را آموخت؟ آیا ممکن است بتوانیم طنز را به کودکانمان یاد بدهیم؟ و آیا همهی ما توانایی نوشتن مطالب طنزآمیز را داریم؟
پاسخ این است: بله! شوخطبعی مهارتی قابل یادگیری است. هرچند برخی افراد ذاتاً طنزپرداز هستند، اما تکنیکهایی وجود دارد که با تمرین و آموزش میتوان آنها را فرا گرفت. در واقع، شوخطبعی زبان مشترک همهی انسانهاست، بهویژه کودکان که اغلب بهطور طبیعی با نگاه طنزآمیز به دنیا نگاه میکنند.
طنز در ادبیات کودک نقش مهمی در رشد ذهنی و عاطفی آنها دارد. به همین دلیل، ما به دنبال معرفی بهترین کتابهای طنز کودکانه، شخصیتهای خندهدار و نویسندگانی هستیم که میتوانند دنیای کودکان را پر از لبخند کنند.
چطور کتابهای طنز به رشد و یادگیری کودکان کمک میکنند؟
خواندن کتابهای طنز نهتنها باعث خنده و شادی میشود، بلکه تأثیر مثبتی بر روح و روان دارد. این خندههای ساده، بهویژه برای کودکان، نقش مهمی در رشد ذهنی، تقویت ارتباطات اجتماعی و افزایش حس اعتمادبهنفس ایفا میکنند.
بیشتر کودکان بهطور طبیعی از شنیدن یا خواندن داستانهای خندهدار لذت میبرند. والدین میتوانند از این علاقه بهره بگیرند و با انتخاب کتابهای طنز کودکانه، هم لحظات شادی را برای فرزندان خود فراهم کنند و هم به شکل غیرمستقیم، مهارتهای زبانی و سواد خواندن آنها را تقویت نمایند.
در واقع، طنز میتواند پلی باشد میان سرگرمی و یادگیری؛ جایی که کودکان بدون فشار، با علاقهمندی مطالعه را آغاز میکنند و به آن ادامه میدهند.
کتابهای طنز چه فوایدی برای کودکان دارند؟
۱. کتابهای طنز، پلی برای عاشق شدن کودکان به مطالعه
کودکانی که کتابهای طنز کودکانه میخوانند یا به آنها گوش میدهند، خواندن را یک تفریح و سرگرمی لذتبخش میبینند. این موضوع بهویژه برای کودکانی اهمیت دارد که معمولاً به کتاب علاقه ندارند. طنز، دروازهای است برای ایجاد ارتباط با دنیای کتاب؛ ارتباطی که میتواند به عشق به مطالعه تبدیل شود.
۲. کتابهای طنز به کودکان انگیزهی مطالعه میدهند
کودکانی که از خواندن لذت میبرند، به شکل طبیعی انگیزه بیشتری برای ادامهی مطالعه دارند. اگر اجازه دهند خودشان کتاب طنز مورد علاقهشان را انتخاب کنند، احتمال کتابخوان شدن آنها بیشتر میشود.
برای کودکانی که علاقهای به مطالعه ندارند، بهترین راهحل استفاده از کتابهایی است که از همان ابتدا آنها را جذب کند. مجموعهی «کلهخرها» نوشتهی «جولین کلئری» یکی از آن مجموعههایی است که با طنز خاص خود، کودکان را وسوسه میکند تا همهی جلدهای آن را بخوانند.
کتاب طنز، مثل یک مهمانی شاد است!
تصور کنید به خانهی بهترین دوستتان برای شام دعوت شدهاید. اگر با هم بخندید و لحظات خوشی داشته باشید، قطعاً دلتان میخواهد بار دیگر آنجا بروید. کتابهای طنز نیز همین تأثیر را دارند. کودکان با خنده، لذت و کنجکاوی پیش میروند و بیصبرانه میخواهند بدانند در پایان داستان چه میشود. همین میل به دانستن، آنها را به ادامهی مطالعه تشویق میکند.
۳. داستانهای طنز قدرت درک و یادسپاری را در کودکان افزایش میدهند
ما اغلب خاطراتی را بهتر به یاد میآوریم که با احساسات قوی مانند خنده همراه بودهاند. مثلاً شاید هنوز لحظهای را که با پدرتان به اسکیتسواری رفته بودید و او زمین خورد و باعث یک سقوط زنجیرهای شد، بهوضوح در ذهنتان داشته باشید! یا تولدی که دوستانتان عکسهای قدیمیتان را با مدل موی خندهدار رو کردند، فراموشتان نشده باشد.
همین موضوع دربارهی کودکان نیز صدق میکند. وقتی آنها داستانهای طنز کودکانه میخوانند، بهواسطهی خنده و شوخیهای داستان، راحتتر با شخصیتها و موقعیتها ارتباط برقرار میکنند. این همذاتپنداری باعث میشود آنچه در داستان میگذرد، بیشتر در ذهن آنها بماند.
علاوه بر این، داستانهای طنز معمولاً گفتوگوهای جذاب و بامزهای دارند که باعث تقویت مهارت زبانی و ارتباطی کودک میشود.
۴. کتابهای طنز به کودکان کمک میکنند با شرایط سخت کنار بیایند
طنز ابزاری قدرتمند برای کاهش استرس و ایجاد آرامش در موقعیتهای دشوار است. شوخی و خنده میتوانند تنش را کاهش دهند، مسیر گفتوگو را باز کنند و حس نزدیکی و اعتماد را بین کودک و اطرافیانش افزایش دهند.
کودک هنگام خواندن کتاب طنز، گاهی خود را جای شخصیت اصلی میگذارد و موقعیتهای سخت را از زاویهای دیگر تجربه میکند. این موقعیتها ممکن است شامل موضوعاتی مانند طلاق والدین، مرگ یکی از عزیزان یا چالشهای مربوط به همسالان باشد.
طنز کودکانه به بچهها کمک میکند تا نیمهی پر لیوان را ببینند، به شرایط سخت بخندند و با آنها راحتتر کنار بیایند. این مهارتی ارزشمند برای تقویت تابآوری و سلامت روانی کودک است.
چه ویژگیهایی یک کتاب طنز کودکانه را به انتخابی عالی تبدیل میکند؟
یک کتاب طنز خوب برای کودکان فقط مجموعهای از شوخیها و خندههای سطحی نیست. بهترین کتابهای طنز آنهایی هستند که در کنار خنده، داستانی قوی و جذاب دارند و به موضوعات مهم و قابل لمس برای کودکان میپردازند.
این کتابها اغلب با جسارت به سراغ مفاهیمی مثل دوستی، خانواده، احساسات عجیب و موقعیتهای روزمره میروند؛ موقعیتهایی که کودکان با آنها آشنا هستند یا در زندگی تجربه میکنند. طنز در چنین کتابهایی نهتنها سرگرمکننده است، بلکه به کودک کمک میکند تا با احساسات خود بهتر کنار بیاید و دنیای اطرافش را بهتر درک کند.
در ادامه، چند نمونه از کتابهای طنز کودکانهی معروف و موفق معرفی میشود که هم دارای داستانی قوی هستند، هم کودکان را میخندانند و هم به موضوعات مهمی مانند دوستی، خانواده و احساسات کودکانه پرداخته شده است.
۱. دفتر خاطرات یک بیعرضه
نویسنده: جف کینی
موضوع: زندگی روزمره، دوستی، مشکلات مدرسه
این کتاب با نگاهی بامزه و خودافشاگرانه به مسائل نوجوانان میپردازد و بسیاری از کودکان با شخصیت اصلی همذاتپنداری میکنند.
۲. کاپیتان زیرشلواری
نویسنده: دیو پیلکی
موضوع: تخیل کودکانه، مدرسه، قهرمانان عجیب
این کتاب پر از شوخیهای خندهدار، داستانهای غیرقابل پیشبینی و شخصیتهایی که بچهها عاشقشان میشوند.
۳. کلهخرها
نویسنده: جولین کلئری
موضوع: هویت، تفاوت، پذیرش
داستانی خلاقانه دربارهی خانوادهای از کفتارها که وانمود میکنند انسان هستند. طنز این مجموعه از دل تفاوتها بیرون میآید.
گردآوری و ترجمه: آذین بذرافشان
منابع
readingwithachanceoftacos.com/how-important-is-humour-in-childrens-literature/
www.scholastic.com/parents/books-and-reading/raise-a-reader-blog/4-ways-humor-enhances-literacy-kids.html
www.booktrust.org.uk/news-and-features/features/2017/november/the-power-of-funny-books-for-children-who-dont-like-reading/